Zorgen over de activiteiten van de AIVD met betrekking tot criminele ondermijning van de democratische rechtsorde
De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) en de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) hebben zorgen over de activiteiten van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) met betrekking tot het onderwerp criminele ondermijning van de democratische rechtsorde.
De zorgen van de TIB en de CTIVD zoals beschreven in die brief zien op de volgende punten. De TIB en de CTIVD constateren dat binnen de onderzoeken naar de dreiging die uitgaat van criminele netwerken grote risico’s op sfeervermenging bestaan tussen de terreinen van nationale veiligheid en opsporing. Door de AIVD lijken daarnaast bredere activiteiten te worden ondernomen dan de activiteiten die passen onder de taakomschrijving. De TIB en de CTIVD vinden het onrechtmatig dat personen als target worden aangemerkt als die persoon geen activiteiten verricht die daadwerkelijk aanleiding geven voor het ernstig vermoeden dat die activiteiten een dreiging vormen voor de nationale veiligheid.
Ten slotte vragen de TIB en de CTIVD aandacht voor de verwerving en verwerking van vertrouwelijke informatie van geheimhouders/verschoningsgerechtigden. De TIB heeft geconstateerd dat de AIVD communicatie had onderschept die onder de bescherming van het verschoningsrecht viel zonder dat daarvoor toestemming door de rechtbank Den Haag was verleend. Ook de CTIVD heeft het afgelopen jaar in meerdere onderzoeken onrechtmatigheden geconstateerd ten aanzien van het verwerken van verschoningsgerechtigde informatie.
De TIB en de CTIVD verwachten dat deze zorgen worden geadresseerd door de AIVD. Ook vinden we het van belang dat deze punten worden meegenomen in de herziening van de Wiv 2017.
De TIB en de CTIVD hebben de zorgenbrief op 10 december 2024 verzonden aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De minister heeft deze brief op 14 maart 2025 aan de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.