Jaarverslag TIB 2021

Nieuwsbericht | 22-04-2022 | 09:01

De TIB heeft in 2021 weer meer verzoeken beoordeeld. In totaal waren dit er 3.071. In vergelijking met het vorige jaarverslag valt vooral op dat er veel geoordeeld is dat de operatie niet proportioneel was. Dat waren ook strategische operaties. In 2021 is het 6 keer voorgekomen dat de AIVD de spoedprocedure (waarbij direct kan worden ingezet, nog voor het bindend oordeel van de TIB) onrechtmatig heeft ingezet. Ook kwam het 3 keer voor dat de inzet zelf onrechtmatig was. In 2 gevallen ging het om een journalist.

De TIB heeft in 2021 twee keer verzoeken tot kabelinterceptie onrechtmatig beoordeeld. Bij het eerste verzoek was het aannemelijk dat een significante hoeveelheid van het internetverkeer van onder andere Nederlandse burgers zou worden opgeslagen en een deel daarvan ongezien zou worden gedeeld met een buitenlandse partnerdienst. Daartegenover stond geen concrete beschrijving van de te verwachten opbrengst die deze interceptie kon rechtvaardigen. Bij het tweede verzoek was teveel onduidelijkheid over de waarborgen. Daardoor zou eenzelfde situatie kunnen ontstaan als bij het eerste verzoek.

Ook in 2021 heeft de TIB gemerkt dat de AIVD de TIB onjuist en/of onvolledig heeft geïnformeerd voor wat betreft de inhoud van verzoeken. De TIB is geïnformeerd dat beide diensten sinds 1 mei 2018 in een aantal operaties een onbekende kwetsbaarheid hebben ingezet, zonder dat vooraf te melden. De TIB kon haar wettelijke taak om de technische risico’s te beoordelen in die gevallen onvoldoende uitvoeren, omdat essentiële informatie ontbrak. In dit jaarverslag wordt één geval beschreven, waarbij geldt dat als de informatie wel vooraf was gedeeld, de TIB niet tot een rechtmatigheidsbeslissing was gekomen.

De TIB vindt het belangrijk – ook vanwege een wetsvoorstel die de bevoegdheden van de diensten fors moet uitbreiden* – een goed beeld te schetsen van de impact en reikwijdte van de bijzondere bevoegdheden die de diensten nu al hebben. Het gaat dan met name om kabelinterceptie en strategische hackoperaties. Een aantal passages in dit jaarverslag is zwartgelakt, omdat deze inzicht zouden geven in de werkwijze van de diensten. Er zijn suggesties gedaan om die passages aan te passen. Dat heeft de TIB niet gedaan.

* Concept wetsvoorstel Tijdelijke wet onderzoek AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma.